| Δημογραφικά στοιχεία: απογραφή 2001. Υλικό: Δήμος Ν. Ζίχνης, Ι. Πραζιούτης κ. α.
Αεροφωτογραφίες: www.airphotos.gr
Νέα Ζίχνη 'Αγιος Χριστόφορος Αγριανή Αναστασιά Γάζωρος Δήμητρα Δραβήσκος
Θολός Μαυρόλοφος Μεσορράχη Μύρκινος Μυρρίνη Νέα Πέτρα Σφελινός
|  Η Νέα Ζίχνη, κεφαλοχώρι με σήμερα περίπου 2.400 κατοίκους κι έδρα του ομώνυμου δήμου, βρίσκεται σε απόσταση 30χμ. νοτιοανατολικά από την πόλη των Σερρών.
Θεωρείται ότι η Νέα Ζίχνη αντιστοιχεί στο αρχαίο βασίλειο του Συλέα, τον οποίο σκότωσε ο Ηρακλής για να απελευθερώσει τους υπηκόους του από την καταναγκαστική εργασία στους αμπελώνες του. Λέγεται ότι στην ίδια περιοχή βρισκόταν το Νύσιο Πεδίο, φημισμένο κατά την αρχαιότητα για τα άλογά του. Η Ζίχνη παίζει σημαντικό ρόλο στην περιοχή κατά τους βυζαντινούς χρόνους, όταν, από έδρα επισκοπής, αναδεικνύεται το 1329 σε μητρόπολη και είναι η δεύτερη σημαντικότερη πόλη ύστερα από αυτήν των Σερρών. Η άφιξη προσφύγων από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία το 1914 και το 1922, συντέλεσε στην οικονομική αναγέννηση της περιοχής. Η πλειονότητα των κατοίκων του χωριού σήμερα είναι απόγονοι των προσφύγων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν έκδηλα στοιχεία του μικρασιατικού πολιτισμού με πλούσια έθιμα και παραδόσεις.
Αεροφωτογραφία του χωριού Νέα Ζίχνη
|
| Γνωστός και με την ονομασία Χωροβίστα (= κλειστό μέρος), ο Άγιος Χριστόφορος είναι κτισμένος αμφιθεατρικά στις υπώρειες του Μενοίκιου όρους, βόρεια από το χωριό Γάζωρος, και έχει περίπου 390 κατοίκους.
Γύρο στα 1600 Τούρκοι Μπέηδες έκαναν την περιοχή Τσιφλίκι τους. Στην συνέχεια το Τσιφλίκι πουλήθηκε επανειλημμένα, μέχρι που στις αρχές του 20. αιώνα αποδόθηκε στους κατοίκους του. Το 1924 το χωριό πήρε το σημερινό του όνομα από το ομώνυμο παρεκκλήσι που υπάρχει στην περιοχή. |
| Με υψόμετρο 650μ., η Αγριανή είναι ο ορεινότερος οικισμός του δήμου και βρίσκεται σε απόσταση 9χμ. βόρεια της Νέας Ζίχνης. Οι περίπου 450 κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και κτηνοτροφία. Μέχρι το 1923 το χωριό ήταν γνωστό με το όνομα Κλεπούσνα, προτού λάβει τη σημερινή ονομασία Αγριανή από την αρχαία φυλή των Αγριάνων που κατοικούσε στο Μενοίκιο όρος και ήταν γνωστή για την πολεμική τεχνική και τη γενναιότητα των ανδρών της.
Δυστυχώς κάηκε η περίπου στο 1840 ανεγειρόμενη εκκλησία του χωριού στις αρχές Δεκεμβρίου 2002 ολοσχερώς και οι παλιές αγιογραφίες, εικόνες και γενικά όλος ο εξοπλισμός του Ναού καταστράφηκαν.
Όσοι επιθυμούν να συμβάλλουν οικονομικά στην κατασκευή νέου Ναού, παρακαλούνται να επικοινωνήσουν με την Δημαρχία ή να καταθέσουν χρήματα στον τραπεζικό λογαριασμό 423 / 748319-82 (Εθνική Τράπεζα, υποκατάστημα Ν. Ζίχνης).
Αεροφωτογραφία του χωριού Αγριανή |
| Σε υψόμετρο 450μ. βρίσκεται η ημιορεινή Αναστασιά με περίπου 360 κατοίκους βορειοδυτικά της Νέας Ζίχνης, με την οποία συνδέεται είτε μέσω Γαζώρου (15χμ.) είτε μέσω Αγριανής (12χμ.). Πρόκειται για αγροτικό οικισμό, ο οποίος φημίζεται για την παραγωγή κερασιών.
Δυτικά του οικισμού βρίσκεται μια αναξιοποίητη περιοχή με ιζηματογενή πετρώματα όπου έχουν βρεθεί απολιθώματα ψαριών, ζώων και οστρακοειδών. Σύμφωνα με μελέτες αντιστοιχούσε ο χώρος πριν από τέσσερα εκατομμύρια χρόνια σε θαλάσσια περιοχή.
Η ίδρυση του οικισμού ανάγεται στην βυζαντινή εποχή και στις αρχές του 14ου αιώνα ο πληθυσμός αναφέρεται με ήδη 125 κατοίκους περίπου. Το όνομα του χωριού προέρχεται από την βυζαντινή εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην πολιούχο Αγία Αναστασία. Το 1880 μεγάλο μέρος του πληθυσμού έπεσε θύμα μιας φοβερής επιδημίας. Το 1907 αποκρούσθηκε επιτυχώς μια επίθεση Βουλγάρων που είχαν σκοπό να καταστρέψουν το χωριό και τότε καταφύγιο των Μακεδονομάχων της περιοχής.
Ο πληθυσμός της Αναστασιάς ήταν και είναι αμιγώς ελληνικός, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα περίπου 10 σταθερά φερόμενα επώνυμα των κατοίκων του χωριού. |
| Με 1.650 κατοίκους περίπου, ο Γάζωρος είναι από άποψη πληθυσμού το δεύτερο σημαντικότερο χωριό του δήμου και βρίσκεται σε απόσταση 8χμ. δυτικά της Νέας Ζίχνης και 24χμ. νοτιοανατολικά από την πόλη των Σερρών. Το σημερινό τοπωνύμιο υιοθετήθηκε το 1926 και προέρχεται από την αρχαία Γάζωρο, πόλη που εικάζεται ότι ιδρύθηκε γύρω στο 700 π.Χ. από τους Ηδωνούς και ήκμασε ως ανεξάρτητη πόλη-κράτος το 500-475 π.Χ.
Πιθανώς η αρχαία πόλη ήταν κτισμένη περίπου μισό χιλιόμετρο βορειοανατολικά από τη σημερινή τοποθεσία του χωριού, στο λόφο του Αγίου Αθανασίου ανάμεσα σε δύο βαθιά ρέματα.
Ο Γάζωρος απελευθερώθηκε από τους Τούρκους το 1913 και υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους Βουλγάρους κατά τους Μακεδονικούς αγώνες του 1916-18. Τέλος, με την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης (1923), περίπου διακόσιες τουρκικές οικογένειες έφυγαν από το χωριό με αντίστοιχη έλευση Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
Αεροφωτογραφία του χωριού Γάζωρος |
| Το χωριό Δήμητρα βρίσκεται 6χμ. νοτιοανατολικά της Νέας Ζίχνης και δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα με την εγκατάσταση προσφύγων από την ανατολική Θράκη, τον Καύκασο, τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Το χωριό ιδρύθηκε το 1914 από οικογένειες Θρακών προσφύγων από το Σιμιτλή, ονομάζεται Τεπελτζές (δηλαδή λασπώδης τόπος), ενώ το 1927 αποκτά το όνομα Δήμητρα. Σήμερα υπάρχουν λιγότεροι από 500 κατοίκους.
Σύμφωνα με την παράδοση σχετίζεται το όνομα με την περιπλάνηση της θεάς Δήμητρας στην περιοχή, μετά την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη. Πιθανότερο όμως φαίνεται να προέρχεται η σημερινή ονομασία του χωριού από τις σημαντικές εκτάσεις καλλιέργειας δημητριακών, καθώς οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού με την τεχνογνωσία τους μετέτρεψαν τα ελώδη εδάφη σε γόνιμα χωράφια.
Αεροφωτογραφία του χωριού Δήμητρα |
| Το πεδινό χωριό Δραβήσκος βρίσκεται 14χμ. νοτιοανατολικά από την έδρα του δήμου κι έχει σήμερα περίπου 1.650 κατοίκους. Η τοποθεσία κατοικείται από την αρχαιότητα, καθώς το γόνιμο έδαφος της περιοχής προσφέρεται για την ανάπτυξη τόσο της γεωργίας όσο και της κτηνοτροφίας.
Σύμφωνα με την παράδοση, το σημερινό τοπωνύμιο προέρχεται από την αρχαία ρίζα δραβ- και τη λέξη ήσκιος, δηλαδή μέρος με ρόδα υπό σκιάν, ονομασία σχεδόν αναλλοίωτη που τεκμηριώνει την ιστορική συνέχεια στην κατοίκηση του χώρου.
Αεροφωτογραφία του χωριού Δραβήσκος Ιστοσελίδα του χωριού Δραβήσκος |
| Ο Θολός, πεδινό χωριό περίπου 900 κατοίκων, βρίσκεται 8χμ. νοτιοδυτικά της Νέας Ζίχνης ή 3χμ. νότια από το Γάζωρο. Ο χώρος κατοικείται από τους βυζαντινούς χρόνους και υπήρξε ιδιοκτησία του Αλεξίου Παλαιολόγου. Υπό τουρκοκρατίας το χωριό άνηκε στο τσιφλίκι του Μαχμού Μπέη. Τότε ζούσαν εκεί περίπου 15 ελληνικές οικογένειες, δούλοι του Μπέη.
Οι σημερινοί κάτοικοι, κατά το πλείστον απόγονοι προσφύγων που ήρθαν το 1920 - 1922 από την Προύσσα της Μ. Ασίας και από την ανατολική Θράκη, ασχολούνται κυρίως με την γεωργία.
Αεροφωτογραφία του χωριού Θολός |
| Σε απόσταση 15 χμ. από την Νέα Ζίχνη βρίσκεται σ' ένα λόφο ύψους 80 μ. ανάμεσα στην κατάληξη του Παγγαίου όρους και στον κάμπο των Σερρών ο Μαυρόλοφος με σήμερα περίπου 650 κατοίκους.
Μετά από επανειλημμένους διωγμούς από κατοίκους της γύρο περιοχής, μια ομάδα περίπου 110 οικογενειών Μικρασιατών προσφύγων, στην πλειονότητα από την Πάρλα του Ικονίου, εγκαταστάθηκε το 1923 στο εν λόγο ύψωμα δίπλα στο χωριό Δραβήσκος. Αρχικά ο οικισμός αποτελούνταν από σκηνές και άθλια παραπήγματα. Αργότερα απόκτησαν οι κάτοικοι με την βοήθεια του κράτους πλινθόκτιστα σπίτια, μερικά από τα οποία υπάρχουν και κατοικούνται ακόμα σήμερα.
Οι μέτοικοι έφεραν την τεχνογνωσία του τόπου τους και διακρίθηκαν ως κτίστες, σιδηρουργοί, ξυλουργοί κλπ., ενώ οι γυναίκες ήταν υφάντριες και έγιναν γνωστές ειδικότερα για τα μάλλινα υφαντά χαλιά τους.
Αεροφωτογραφία του χωριού Μαυρόλοφος |
| Το χωριό Μεσορράχη βρίσκεται 3 χμ. νοτιοανατολικά της Νέας Ζίχνης και αναφέρεται από την βυζαντινή εποχή ως Ράχωβα, τότε οικισμός λίγων κατοίκων, με πιθανή χρονολογία ίδρυσης γύρω στο 1100 μ.Χ.
Επί τουρκοκρατίας το χωριό κατοικούνταν από Έλληνες και Τούρκους, ενώ από τις αρχές του 20. αιώνα εγκαταστάθηκαν επανειλημμένα και πρόσφυγες, κυρίως από την Μικρά Ασία.
Το 1916 οδηγήθηκαν όλοι οι άντρες ηλικίας 18 - 55 ετών του χωριού ως όμηροι στα κάτεργα της Βουλγαρίας, απ' όπου μόνο ελάχιστοι επέστρεψαν.
Το τοπωνύμιο Μεσορράχη χρονολογείται στο 1930. Το χωριό μετρά σήμερα περίπου 400 κατοίκους, στην πλειοψηφία τους απόγονοι προσφύγων από τον Πόντο και την Μικρά Ασία που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το 1922 και το 1923. |
| Ο Μύρκινος, μικρός οικισμός περίπου 350 κατοίκων, βρίσκεται νότια της Νέας Ζίχνης, από την οποία απέχει οδικά 21χμ. Κτισμένο σε απόσταση 500μ. περίπου από τις όχθες του Στρυμόνα, το χωριό χαρακτηρίζεται από την πλούσια βλάστηση και την ομορφιά του τοπίου. Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων ασχολείται με την γεωργία και την κτηνοτροφία. |
| Κτισμένη σε μικρή απόσταση από τον ποταμό Αγγίτη, η Μυρρίνη είναι με περίπου 300 κατοίκους ο μικρότερος οικισμός του Δήμου Νέας Ζίχνης, από την έδρα του οποίου απέχει 10χμ. προς τα νοτιοανατολικά.
Αρχικά υπήρχαν δυο διπλανά βρισκόμενα χωριά, το Κολτσάκι και το Κοτσάκι, που υπό τουρκοκρατίας ήταν τσιφλίκια του Φιτά Μπέη. Μετά το 1821 τα δύο χωριά αποτελούσαν πλέον το Κοτσάκι με στης αρχές του 20. αιώνα περίπου 300 κατοίκους. Το 1913 καταστράφηκε το χωριό από τους Βούλγαρους, οι οποίοι σε μια δεύτερη επιδρομή οδήγησαν το 1916 βιαία 75 κατοίκους ως όμηρους στην Βουλγαρία.
Το 1920 ανήκαν στην κοινότητα Κοτσάκι οι οικισμοί Δόμηρος, Δραβήσκος και Μύρκινος. Το 1925 ο τότε Μητροπολίτης Ζιχνών μετονόμασε το χωριό σε Μυρρίνη, που από το 1927 αποτελούσε πια αυτόνομη κοινότητα. |
| Η Νέα Πέτρα ιδρύθηκε το 1927 από πρόσφυγες της Πέτρας (ανατολικής Θράκης) και βρίσκεται σε πεδινή περιοχή 10χμ. νοτιοδυτικά της Νέας Ζίχνης. Οι πρώτοι κάτοικοί έκτισαν την εκκλησία της Παναγίας, όπου με προσέλευση πλήθους πιστών λαμβάνει χώρα κάθε Δεκαπενταύγουστο το προσκύνημα της Παναγιάς της Πέτρας. Σήμερα η Νέα Πέτρα αριθμεί λιγότερους από 400 κατοίκους, οι οποίοι διατηρούν τις παραδόσεις και τα έθιμα, όπως αυτό του κλήδονα και της "μπάμπω γκιονού".
Ήθη, έθιμα και κάθε φύσεως ιδιαιτερότητες της κοινωνικής ζωής στην παλιά πατρίδα περιγράφονται αναλυτικά στην ιστοσελίδα Λαογραφία Πέτρας και Σκοπέλου (Ανατολικής Θράκης). |
| Ο Σφελινός είναι ορεινός οικισμός με σήμερα περίπου 450 κατοίκους στα ανατολικά του δήμου. Βρίσκεται σε απόσταση 3,5χμ. περίπου βορειοανατολικά της Νέας Ζίχνης και είναι κτισμένος στους πρόποδες του Μενοίκιου όρους σε υψόμετρο 600μ. περίπου. Επί Βυζαντίου, το χωριό ήταν γνωστό με το όνομα Σφολενός. Κατά τους Μακεδονικούς αγώνες, το χωριό καταλήφθηκε από τα βουλγαρικά στρατεύματα και πολλοί από τους κατοίκους του εξαναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν προς τη βουλγαρική ενδοχώρα από όπου επέστρεψαν ελάχιστοι.
Στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού έχουν εντοπιστεί αρχαία ευρήματα. Ειδικότερα στη θέση Μέγας Αλέξανδρος, βόρεια του οικισμού, έχουν βρεθεί τα ερείπια ρωμαϊκού κάστρου, καθώς και τάφοι με πλούσια κτερίσματα.
Αεροφωτογραφία του χωριού Σφελινός |
|
